Hệ Thống Giáo Dục Đại Học Thuỵ Sĩ
Dạo này mình bận học bài để thi CFA cấp độ II nên không bắt xu hướng kịp, đến giờ mới đọc được tin tức rằng thì là bằng Thạc sĩ Quản trị khách sạn tại SHMS của Thuỳ Tiên gây tranh cãi.
Là một đứa cũng học quản trị khách sạn tại Thuỵ Sĩ, đã từng giữ vị trí trưởng bộ phận trong khách sạn 5 sao quốc tế, làm việc tại Best Western / Accor / Hilton ở 4 quốc gia khác nhau, mình có đôi điều có thể chia sẻ.
Mình không dám múa rìu qua mắt thợ, bài viết này chỉ là những gì mình đã tìm hiểu trước khi đến Thuỵ Sĩ để học quản trị khách sạn, cộng thêm một ít góc nhìn của mình từ những trải nghiệm có được từ sau khi tốt nghiệp đến nay.
(Vui lòng đọc hết bài, đừng cắt nửa chừng.)
1. Sự phân chia của hệ thống giáo dục sau phổ thông của Thuỵ Sĩ
Hệ thống giáo dục sau phổ thông của Thuỵ Sĩ chia làm 2 nhóm chính là trường đại học (Hautes Ecoles – HE) và trường đào tạo nghề (Formation Professionnelle Supérieure – ES). Để xem chi tiết hơn, bạn có thể vào đây.
Nhóm trường đại học được chia ra thành 4 nhánh.
- Trường đại học, gọi là HEU (Hautes Ecoles Universitaires)
Nhánh này bao gồm các trường đại học và trường đại học bách khoa liên bang, giảng dạy kiến thức lí thuyết nâng cao, nhấn mạnh vào nghiên cứu cơ bản và phương pháp tiếp cận khoa học. Đây là nhánh những trường đại học của Thuỵ Sĩ nổi tiếng mà chúng ta thường nghe nói đến, như ETH Zurich, EPFL, UZH, v.v… Đây cũng là nhánh duy nhất được gọi là đại học (University) ở trong tên trường. ETH Zurich và EPFL là trường đại học bách khoa liên bang, không có University ở trong tên, nhưng nằm trong nhánh này. - Trường đại học sư phạm, gọi là HEP (Hautes Ecoles Pédagogiques)
Đúng như cái tên, nhánh này bao gồm các trường đại học đào tạo giáo viên các cấp. - Trường đại học khoa học ứng dụng, gọi là HES (Hautes Ecoles Spécialisées)
Nhánh này có chương trình giảng dạy sát với thực tế, tập trung vào thực hành, cho các lĩnh vực chuyên môn cụ thể, như y tế, nghệ thuật, quản trị, v.v… - Trường đại học có chương trình đào tạo được chứng nhận đạt trình độ và tiêu chuẩn của HEU/HEP/HES, nhưng không nằm trong HEU/HEP/HES. Sự chứng nhận này dựa trên đạo luật liên bang về việc thúc đẩy và điều phối các cơ sở giáo dục đại học (LEHE), và được Hội đồng Chứng nhận Thuỵ Sĩ (CSA) quản lí.
Danh sách tất cả các trường thuộc nhóm trường đại học ở đây, phân chia theo 4 nhánh.
Danh sách tất cả các trường thuộc nhóm trường đào tạo nghề ở đây.
2. Các trường quản trị khách sạn ở đâu trong hệ thống giáo dục sau phổ thông của Thuỵ Sĩ?
Mình không thể kể hết tất cả các trường đào tạo quản trị khách sạn tại Thuỵ Sĩ ra, nên để dễ theo dõi, mình sẽ chỉ liệt kê những trường có tên trong bảng xếp hạng ngành quản trị khách sạn QS Ranking 2025 thôi nhé.
- EHL Hospitality Business School – HES
- Les Roches Global Hospitality Management Education – Tiêu chuẩn HES
- SHMS Swiss Hotel Management School – Không có
- César Ritz Colleges Switzerland – Tiêu chuẩn HES
- Glion Institute of Higher Education – Không có
- Hotel Institute Montreux – Không có
- Culinary Arts Academy Switzerland – Không có
- International Management Institute Switzerland – ES
- HTMi Hotel and Tourism Management Institute Switzerland – ES
- EHG Ecole Hôtelière Genève – ES
- BHMS Business & Hotel Management School – Không có
- State Tourism and Hotel Management School SSSAT – ES
Mình học 2 trường là Les Roches Global Hospitality Management Education (Les Roches – 3 năm) và Glion Institute of Higher Education (Glion – 1 năm). Chỉ có chương trình mới của Les Roches mới đạt tiêu chuẩn HES, còn mình học từ thời 2016 – 2019 rồi, nên thực tế mà nói, 4 năm cử nhân của mình không thuộc hệ thống giáo dục sau phổ thông được chứng nhận bởi Thuỵ Sĩ.
Điều đó có sao không?
3. Bằng cấp của các trường quản trị khách sạn Thuỵ Sĩ
3.1. Thông tin khách quan về bằng cấp của các trường quản trị khách sạn Thuỵ Sĩ
Các trường HE cấp bằng cử nhân và thạc sĩ.
Các trường ES cấp bằng gọi là Diplôme ES. Không thể dịch chính xác Diplôme ES là gì. Con đường thường thấy của những sinh viên tốt nghiệp với Diplôme ES là họ lấy bằng cử nhân cấp bởi một trường khác, khiến cho Diplôme ES trông có vẻ giống bằng cao đẳng. Tuy nhiên, cũng có trường hợp Diplôme ES có thể học lên thẳng thạc sĩ, dù con đường này ít thấy hơn, và có lẽ (có lẽ!) có nhiều yêu cầu đầu vào hơn, tuỳ thuộc chương trình thạc sĩ và trường được lựa chọn.
Các trường không phải HE của Thuỵ Sĩ thường có 3 hướng đi.
- Tự cấp bằng cử nhân và thạc sĩ
Đây là con đường Glion đang đi, và là con đường Les Roches đi trước khi trở thành HE. Con đường này có điều kiện, không phải trường nào cũng được phép tự cấp bằng cử nhân và thạc sĩ. Glion và Les Roches được làm vậy nhờ chứng nhận NECHE, dù Glion không phải HE (và trước đây Les Roches không phải HE). - Liên kết với các trường đại học khác để cấp bằng cử nhân và thạc sĩ
Đây là con đường mà rất nhiều trường đang đi, bao gồm cả các trường ES. César Ritz đi con đường này trước khi trở thành HE. SHMS ở đây, liên kết với University of Derby của Vương quốc Anh. - Chỉ cấp Diplôme ES, sau đó chuyển tiếp sinh viên đến các trường đại học đối tác để lấy bằng cử nhân
Đây là con đường EHG và SSSAT đang đi.
3.2. Giá trị của các trường quản trị khách sạn Thuỵ Sĩ, theo lăng kính của mình
Bằng cử nhân / thạc sĩ của các trường đại học tại Việt Nam có thể được sử dụng để nộp đơn vào chương trình thạc sĩ / tiến sĩ của các trường đại học lớn tại nước ngoài. Điều này có nghĩa là, bằng cử nhân / thạc sĩ của các trường đại học tại Việt Nam có giá trị và được công nhận. Từ đó, nếu bằng cử nhân và thạc sĩ của các trường quản trị khách sạn tại Thuỵ Sĩ có thể được sử dụng để nộp đơn vào chương trình thạc sĩ / tiến sĩ của các trường khác, thì tức là nó có giá trị và được công nhận thôi.
SHMS là trường được công nhận rộng rãi trong ngành khách sạn toàn cầu, cung cấp rất nhiều nhân sự chất lượng cao cho ngành, cũng như nhiều cái tên khác dù trường không phải là HE hay ES. Đây là sự thật khách quan. Thế nên, nếu bạn hỏi mình, mình thấy trường SHMS chắc chắn không có vấn đề gì về chất lượng đào tạo, và tấm bằng thạc sĩ (kể cả trực tuyến) của SHMS cũng chẳng có vấn đề gì về giá trị. Sau cùng, nó chỉ là một tờ giấy, còn bạn học được gì, làm được gì từ tấm bằng đó là câu chuyện hoàn toàn khác.
Tất nhiên, chúng ta không nên xem SHMS (hay Les Roches, Glion, hay bất kì trường quản trị khách sạn nào) như HEU (và các trường đại học lớn tương tự). Mục đích và mô hình đào tạo của 2 loại hình giáo dục này hoàn toàn khác nhau, cũng như chúng ta không thể so sánh việc học Quản trị kinh doanh của trường Đại học Ngoại thương với việc học Y đa khoa của trường Đại học Y vậy. Đơn giản mà nói, trong lĩnh vực của chính nó, chất lượng của cả 12 trường quản trị khách sạn Thuỵ Sĩ trong danh sách trên hoàn toàn không có vấn đề gì.
Riêng câu chuyện bạn í gọi SHMS là University Centre, mình chỉ có thể nói, “Mình không biết.”. Les Roches và Glion không thuộc Swiss Education Group (SEG), nên mình không biết cách SEG đặt tên cho các trường. Có thể (có thể!) University Centre là một cái tên được SEG đặt cho các trường trực thuộc như thế nào đó, điều này mình không có khả năng xác nhận hay phủ nhận.
3.3. Giải đáp các thắc mắc thường gặp
Có thể gọi SHMS là trường đại học hay không, thật khó để khẳng định hay phủ định một cách hoàn toàn xác đáng. Tất nhiên, nếu chỉ chăm chăm vào “nguyên tắc” mà nói, SHMS không phải trường đại học. Nhưng, nếu chỉ cho phép gọi 12 trường HEU là trường đại học, vậy việc bỏ qua tất cả các trường HE khác liệu có hoàn toàn công tâm? Thực tế, HEP dịch ra tiếng Anh là Universities of Teacher Education, còn HES là Universities of Applied Sciences. Từ đó, nếu cho phép gọi tất cả các trường HE là trường đại học, thì sự khác nhau giữa César Ritz và SHMS có đủ lớn để César Ritz được coi là trường đại học còn SHMS thì không?
Đúng là tiêu chuẩn đầu vào của các trường quản trị khách sạn tại Thuỵ Sĩ không cao, nhưng không học mà tốt nghiệp được là không có đâu. Học trực tuyến cũng làm kiểm tra, cũng làm bài tập nhóm, cũng viết luận như thường thôi. Còn lại, năng lực học của mọi người không đồng nhất. Có người lên thạc sĩ vẫn thấy việc học nhẹ tênh, nhưng cũng có người chật vật mãi mới qua được 12 năm phổ thông. Việc học quản trị khách sạn không khó như nghiên cứu khoa học cơ bản là điều đương nhiên!
4. Kết bài
Mục đích đầu tiên mình viết bài này là để ủng hộ những bạn đang có dự định du học Thuỵ Sĩ ngành quản trị khách sạn cứ tiếp tục tự tin lựa chọn. Nếu các trường thực sự không có một chút tác dụng nào và chỉ để phông bạt, chúng ta có lẽ nên đặt câu hỏi về phương pháp xếp hạng các trường của QS thì hơn.
Mình tốt nghiệp cử nhân tại Glion, cũng có hàng nghìn hay hàng trăm nghìn người khác đã, đang, và sẽ tốt nghiệp tại Glion nói riêng, và các trường quản trị khách sạn Thuỵ Sĩ nói chung. Trong hàng trăm nghìn người đó, mỗi người đều có sự lựa chọn riêng, có con đường riêng. Có người tốt nghiệp EHL giữ vị trí Tổng quản lí khách sạn, không có nghĩa là tất cả sinh viên tốt nghiệp EHL đều sẽ có thể trở thành Tổng quản lí khách sạn, cũng không có nghĩa là sinh viên tốt nghiệp Đại học Hoa Sen sẽ không thể trở thành Tổng quản lí khách sạn.
Câu chuyện học trường nào chưa bao giờ chỉ là trường đó xếp hạng mấy, dạy hay đến đâu, bằng cấp có giá đến đâu. Hoàn cảnh, điều kiện, và nền tảng của chúng ta khi rời bàn ghế cấp 3 không giống nhau. Trong khi mình được Ba Mẹ đầu tư 4 tỉ đi học Les Roches và Glion, có những bạn khác phải tự mưu sinh chỉ để có thể sống qua ngày.
Trước khi mình đi học quản trị khách sạn ở Thuỵ Sĩ, rất nhiều người cho rằng bước đi này của mình là thụt lùi, khi mình có Giải nhì Học sinh giỏi Quốc gia Toán MTBT, học chuyên Sinh Phổ Thông Năng Khiếu. Ngay cả Chồng mình đến bây giờ vẫn nghĩ vậy. Sau cùng, việc học quản trị khách sạn ở Thuỵ Sĩ ở trường không phải HE cũng không đạt tiêu chuẩn HES không ngăn mình công tác cho Big 4 kiểm toán trong lĩnh vực tư vấn tài chính (mình không làm kiểm toán) tại Luân Đôn. Trong khi đó, SHMS, theo QS, xếp trên cả Glion trường mình.
16.03.2025
Nếu bạn có điều kiện và yêu thích bài viết Hệ Thống Giáo Dục Đại Học Thuỵ Sĩ, hãy cân nhắc ủng hộ blog giúp mình duy trì sáng tạo nội dung miễn phí và phi lợi nhuận.
Bài viết thuộc chuyên mục Học Hành > Học Khách Sạn.