Thay Đổi Tí Hon Hiệu Quả Bất Ngờ
- Sách: Atomic habits – An easy and proven way to build good habits and break bad ones / Thay đổi tí hon hiệu quả bất ngờ
- Tác giả: James Clear
- ISBN: 1847941834
Mua sách:
1. Trích dẫn hay từ sách Thay Đổi Tí Hon Hiệu Quả Bất Ngờ
Bạn không phát triển đến trình độ của mục tiêu bạn đặt ra, mà thực tế là bạn đi lùi đến trình độ của hệ thống những hành động và quyết định bạn đưa ra hàng ngày.
Bất cứ một niềm tin nào đều là do bạn học được thông qua trải nghiệm mà có.
Nhiều người tin rằng họ thiếu động lực để thực hiện mục tiêu, trong khi thực tế thứ họ thiếu là sự rõ ràng.
Luật Goodhart: “Khi một thước đo trở thành mục tiêu, thước đo đó trở nên vô dụng.”
Nước sôi làm mềm khoai tây nhưng lại làm quả trứng trở nên cứng lại. Bạn không thể kiểm soát bản thân là củ khoai tây hay quả trứng, nhưng bạn có thể quyết định trò chơi cuộc đời bạn theo hướng cứng hay mềm.
Hãy chơi trò chơi nào mà có luật chơi phát triển ưu điểm của bạn. Nếu bạn không tìm thấy trò chơi nào phù hợp, hãy tự tạo ra trò chơi mới.
Nếu bạn chưa cố gắng đủ như người bạn ngưỡng mộ đã cố gắng, thì đừng lên tiếng khẳng định thành công của người ta là do may mắn.
2. Ghi chú từ sách Thay Đổi Tí Hon Hiệu Quả Bất Ngờ
Bạn thường đánh giá quá cao một sự kiện trong một khoảnh khắc ngắn ngủi nhưng lại đánh giá quá thấp một quá trình gồm nhiều sự kiện nhỏ trong một khoảng thời gian dài. Điều này dẫn đến suy nghĩ rằng để có được phần thưởng lớn thì bạn cần rất nhiều nỗ lực. Đáng tiếc, điều này không đúng.
Hẳn bạn đã nghe rất nhiều về lãi kép. Thói quen chính là lãi suất kép của phát triển bản thân. Thành công là kết quả từ thói quen. Thói quen có thể nhân lên ở bất kì khía cạnh nào trong cuộc sống: từ năng suất, kiến thức, mối quan hệ cho đến sự căng thẳng và suy nghĩ tiêu cực. Nếu bạn liên tục suy nghĩ tích cực, dù ít ỏi, trong một thời gian dài, tư duy của bạn dần cũng sẽ trở nên tích cực. Điều ngược lại cũng đúng.
Thông thường, kết quả quan trọng nhất chỉ xuất hiện sau khi các thói quen được xây dựng vượt qua ngưỡng giới hạn. Bạn tưởng chừng như sự thành công hay thất bại đến sau một đêm, nhưng thực tế không phải. Ngưỡng giới hạn của ung thư là khoảng 20 năm. Ngưỡng giới hạn của việc trồng tre là 5 năm. Nỗ lực của bạn trước khi đạt đến ngưỡng giới hạn không phải là lãng phí, nó chỉ được lưu trữ để chờ bứt phá khi ngưỡng giới hạn đến.
Bạn không nên chỉ đặt mục tiêu. Thay vào đó, hãy sắp đặt cả một hệ thống nữa. Người chiến thắng và kẻ thua cuộc đều có cùng mục tiêu. Điểm khác biệt giữa là hệ thống quá trình gồm nhiều hành động nhỏ mà họ thực hiện.
Không ai được sinh ra với một niềm tin có sẵn. Mọi người đều học dần từ trải nghiệm cuộc sống. Bạn tin vào một điều gì đó khi bạn có bằng chứng. Bạn càng có nhiều bằng chứng, niềm tin của bạn sẽ càng trở nên mạnh mẽ. Do vậy, hãy biến giả thành thật.
Thói quen không phải là thứ hạn chế sự tự do. Mặt khác, thói quen còn tạo ra sự tự do. Với thói quen tài chính tốt, bạn sẽ luôn có đủ tiền khi cần. Với thói quen học tập tốt, bạn sẽ luôn tiến về phía trước. Với những thói quen tốt cho sức khỏe, bạn sẽ luôn có năng lượng cho những điều bạn muốn hoàn thành.
Để thay đổi thói quen, tất cả bắt đầu từ nhận thức. Hãy viết ra tất cả những gì bạn làm trong một ngày (thức dậy, tắt báo thức, kiểm tra điện thoại, tắm, v.v.). Hãy lưu ý những thói quen nào bổ trợ cho bạn trở thành phiên bản tốt hơn mà bạn mong muốn, và thói quen nào thì không. Thời gian và địa điểm là 2 tín hiệu phổ biến nhất để kích hoạt thói quen. Hãy viết ra và nói to thành tiếng kiểu “Tôi sẽ làm việc X ở chỗ Y vào thời điểm Z.” như là “Tôi sẽ đi công viên chạy bộ 30 phút mỗi ngày sau khi vừa ngủ dậy.” sẽ giúp nhân đôi cơ hội bạn thực sự thực hiện thói quen.
Bộ não con người không bao giờ nghĩ đến các hành động một cách riêng biệt. Thay vào đó, não bộ xếp tất cả các hành động thành một chuỗi. Hãy viết ra và nói to thành tiếng kiểu “Sau thói quen A hiện tại, tôi sẽ thực hiện thói quen B mới.”
Hãy chú ý đến môi trường và ngữ cảnh xung quanh bạn. Thói quen của bạn thường được xây dựng bởi những tín hiệu kích hoạt não bộ từ môi trường xung quanh, cả các thói quen tốt lẫn xấu. Hãy tìm cách thay đổi môi trường khi bạn muốn tạo một thói quen mới.
Con người được kích hoạt bởi ham muốn. Để tạo ra một thói quen mới, bạn hãy xếp thói quen này vào trước một phần thưởng nào đó, kiểu “Sau thói quen A hiện tại, tôi sẽ thực hiện thói quen B mới. Sau thói quen B này, tôi sẽ được phần thưởng C.”
Chúng ta thường bắt chước hành vi của những người gần gũi với mình, của đa số những người khác và của những người có sức ảnh hưởng.
Thói quen của bạn là giải pháp mà bạn cho là sẽ giải quyết mong muốn của bạn, ví dụ như việc bạn lướt Facebook để kết nối với người khác, bạn sử dụng Tinder để tìm người yêu, v.v. Hãy nhớ rằng, những thói quen này không phải lúc nào cũng là tốt nhất, đó chỉ là phương pháp mà bạn đã học được từ trải nghiệm mà thôi.
Lí thuyết là sự chuẩn bị, nhưng hành động mới là thực tế. Việc lặp đi lặp lại một hành động mới là thứ hình thành nên thói quen chứ không phải việc lập kế hoạch, mặc dù việc lập kế hoạch có thể là cần thiết.
Nếu bạn muốn tạo một thói quen tốt, hãy làm cho nó thật dễ dàng vào, càng dễ để thực hiện càng tốt. Ví dụ, nếu bạn muốn đi gym vào sáng sớm khi vừa ngủ dậy, hãy sắp sẵn quần áo trước khi đi ngủ để việc đi gym sáng hôm sau trở nên dễ dàng hơn. Điều ngược lại cũng đúng, hãy làm cho các thói quen xấu càng khó thực hiện càng tốt.
Trong hầu hết các trường hợp, luôn có một hành động đơn giản cụ thể nào đó gây ảnh hưởng đến toàn bộ chuỗi hành động trong tương lai, cả tốt lẫn xấu. Hãy tìm ra và làm chủ hành động này, bạn sẽ làm chủ cuộc đời mình.
Hãy tự động hóa thói quen của bạn, ví dụ như sử dụng ứng dụng chặn mạng xã hội. Trung bình, một người dành khoảng 2 tiếng mỗi ngày chỉ để lướt mạng xã hội. Hãy nghĩ xem bạn có thể tiết kiệm được bao nhiêu thời gian trong nhiều tháng, nhiều năm khi bỏ đi một thói quen xấu.
Về bản chất, chúng ta là homo sapiens, một loài động vật. Bộ não của chúng ta được phát triển theo cách ghi nhớ phần thưởng ngay lập tức, trong khi xã hội hiện đại lại khá chậm trễ trong việc trao thưởng. Khi bạn hiểu được điều này, hãy tạo ra một hệ thống phần thưởng mang lại cho bạn niềm vui ngay lập tức sau một thói quen tốt nào đó để thỏa mãn não bộ.
Theo dõi thói quen là một cách thực hành tốt vì nó khiến bạn cảm thấy hài lòng mỗi khi nhìn thấy sự tiến bộ một cách trực quan. Nhược điểm của việc này là bạn có thể quên mất mục đích ban đầu của việc bạn theo dõi thói quen để làm gì. Từ đó, bạn lại tốn thời gian để đo lường hơn là tập trung vào mục tiêu chính. Ví dụ, thay vì tập trung vào việc học, sự tò mò và tư duy phản biện, bạn quan tâm nhiều hơn đến điểm số trong các bài kiểm tra. Định luật Goodhart nói: “Khi một thước đo trở thành mục tiêu, nó không còn là thước đo tốt nữa.”
Gen có quan trọng không? Có và không. Gen quan trọng trong việc xác định lĩnh vực nào bạn có nhiều lợi thế hơn, nhưng gen không quan trọng trong việc xác định số phận cuộc đời bạn. Michael Phelps cao 193 cm. Gen của anh ấy xác định lĩnh vực “bơi lội” là lĩnh vực Anh ấy có lợi thế, nhưng gen không thể biến Anh ấy thành nhà vô địch thế giới được. Nếu Anh ấy không lựa chọn môn bơi lội mà thay vào đó lại chọn môn chạy cự li chẳng hạn, Micheal Phelps sẽ ở một vị trí cực kì bất lợi. Môi trường mới là thứ quyết định liệu đặc điểm sinh học của bạn có lợi cho bạn hay không. Bài học rút ra là bạn phải chấp nhận sự thật rằng ai cũng có thế mạnh riêng của mình.
Có tất cả 5 phổ hành vi:
• Tò mò/sáng tạo – thận trọng/kiên định
• Có trình tự/hiệu quả – dễ tính/tự phát
• Hướng ngoại/năng động – đơn độc/dè dặt
• Thân thiện/nhân ái – thử thách/tách biệt
• Lo lắng/nhạy cảm – tự tin/bình tĩnh/ổn định
Điều khó nhất để giữ thói quen lâu dài là bạn cần vượt qua sự nhàm chán của thói quen. Động lực để thực hiện điều này thường đến từ độ khó vừa phải của thói quen đối với khả năng của bạn ở thời điểm hiện tại. Nếu thói quen quá khó để thực hiện, bạn sẽ nản. Nếu thói quen quá dễ, bạn lại không tìm thấy nguồn cảm hứng để thực hiện.
3. Cảm nghĩ của mình về sách
Bạn hẳn là đã nghe về “Nếu bạn tiến bộ hơn 1% mỗi ngày, bạn sẽ tiến bộ gấp 38 lần sau một năm.” Bạn có thể trở nên tốt hơn gấp 38 lần so với hiện tại chỉ trong giây lát không? Chắc chắn là không rồi. Đó là lí do vì sao thành công không đến một sớm một chiều. Đó là lí do vì sao các tính nhất quán của quy trình quan trọng hơn các sự kiện đơn lẻ.
Theo trải nghiệm của mình, bất kì thành tích nào cũng đều là kết quả của những thói quen hàng ngày:
• Giải Nhì Học sinh giỏi Quốc gia môn Toán là kết quả của quá trình miệt mài giải Toán khó trong suốt 9 năm.
• Được nhận vào vị trí Reservations Manager của một khách sạn 5 sao quốc tế khi 20 tuổi là kết quả của quá trình quan sát và dám đặt câu hỏi về hệ thống, quy trình của ngành trong suốt 3 năm.
Bởi vì niềm tin được xây dựng từ trải nghiệm, niềm tin cũng là thứ giải thích tất tần tật về hành động của bạn. Nếu bạn tin rằng bạn không đủ tốt, hành động của bạn sẽ ngăn cản bạn đạt được những gì bạn muốn.
• 4 năm trước, mình đã tin rằng mình có thể dẫn dắt một nhóm và mình sẵn sàng chấp nhận nhiều lần bị nhiều nhà tuyển dụng từ chối để có được lời mời cho vị trí Trưởng bộ phận Đặt phòng.
• Mình tin rằng mình có thể làm việc trong ngành Dịch vụ Tài chính dù không có bằng cấp chuyên môn, nên mình đã tham gia các khóa học Excel và VBA nâng cao, mình viết luận văn về biến động giá cổ phiếu xoay quanh thông báo mua bán sáp nhập,
Mình rất đồng tình với định luật Goodhart. Trước đây, để kiểm chứng năng lực tiếng Anh, người ta dùng các chứng chỉ quốc tế TOEFL, IELTS. Bây giờ, khi điểm IELTS trở thành mục tiêu, quá trình học tiếng Anh ở Việt Nam đã trở nên biến dạng. Sẽ không khó để bạn bắt gặp những sinh viên sở hữu IELTS 7.0+ chật vật nghe hiểu người bản xứ khi đi du học.
—
16.04.2023
Nếu bạn có điều kiện và yêu thích bài viết Thay Đổi Tí Hon Hiệu Quả Bất Ngờ, hãy cân nhắc ủng hộ blog giúp mình duy trì sáng tạo nội dung miễn phí và phi lợi nhuận.
Bài viết thuộc chuyên mục Phát Triển Bản Thân > Đọc Sách.
One thought on “♡ Thay Đổi Tí Hon Hiệu Quả Bất Ngờ ♡”