Chào các bạn!
Chắc hẳn các bạn vẫn nhớ râm ran từ 11.2020 và một vài tháng sau đó “chủng Anh” alpha mang đến nỗi sợ hãi toàn cầu, giống như “chủng Ấn” delta bây giờ vậy. Tuy nhiên, chỉ sau đó 8 tháng, đến 07.2021 UK đã gỡ bỏ mọi hạn chế. Vậy chuyện gì đã xảy ra trong 8 tháng này? Và khi nào các khu vực khác sẽ đi đến bước đường của UK?
1. Vaccine
Không thể bỏ qua yếu tố vaccine khi nói về con đường chống dịch của UK bởi vì nó chính xác là yếu tố cốt lõi của sự mở cửa. Bắt đầu từ giữa 12.2020 tức là chỉ sau 1 tháng khi “chủng Anh” lên tiếng cho đến khi UK mở cửa đã có 85m+ liều vaccine được triển khai, trong đó 87%+ người trên 18 tuổi đã tiêm ít nhất 1 liều và 70%+ người trên 18 tuổi đã tiêm đủ 2 liều vaccine. Thống kê cho thấy khi 70% dân số tiêm vaccine cũng chính là lúc khu vực đó được coi là có miễn dịch cộng đồng. Tất nhiên, con số 70%+ hiện nay mới chỉ là ở người trên 18 tuổi và truyền thông có cho rằng Thủ tướng Johnson có vội vàng khi kiên quyết mở cửa sớm. Dù vậy, việc triển khai vaccine cực kì nhanh chóng đã giúp Hệ thống Y tế Quốc gia UK (NHS) giảm bớt gánh nặng hẳn vì số lượng bệnh nhân trở nặng giảm đáng kể và từ đó đi đến con đường gỡ bỏ tất cả hạn chế giãn cách xã hội.
Bây giờ, nếu bạn muốn đến những nơi công cộng tại UK, bạn cần được xác nhận đã tiêm liều 2 của vaccine qua 2 tuần. Nếu không, bạn phải xét nghiệm Covid-19 trước khi sử dụng dịch vụ (tốn thời gian chờ). Kể cả những người sinh sống tại UK bất hợp pháp cũng có thể tiêm phòng bằng cách đến thẳng những điểm tiêm mà không cần khai báo bất kì điều gì. Những quy định như thế này góp phần thúc đẩy người dân tiêm phòng nhiều hơn và nhanh hơn để bảo vệ bản thân cũng như xã hội.
2. Truy vết tiếp xúc tự động
Việt Nam trước đây rất nổi tiếng về việc đi từng ngõ, gõ từng nhà để truy vết tiếp xúc các F. Bây giờ, việc truy vết vẫn sử dụng rất nhiều sức người, vốn vô cùng tốn kém về thời gian, sức lao động cũng như tiền của. UK đi bước thông minh hơn khi gom tất cả các công nghệ vào một ứng dụng duy nhất là NHS COVID-19 bao gồm (1) truy vết bằng bluetooth y như Bluezone của Việt Nam, (2) truy vết bằng mã QR khi bất kì ai đến bất kì nơi công cộng nào đều chỉ cần quét mã là xong thay vì mỗi lần phải khai báo y tế rằng bạn đã đi đến hay đi qua nơi nào, (3) khai báo y tế chỉ với 2 câu hỏi về “triệu chứng” và “ngày xuất hiện triệu chứng”, (4) điền kết quả xét nghiệm để ứng dụng có thể truy vết tiếp xúc, và (5) tất tần tật những thông tin về Covid-19 liên quan đến khu vực bạn ở đều được cập nhật trên ứng dụng để bạn đọc.
Một khi bạn từng tiếp xúc F0 ở đâu đó trong vòng 5 ngày F0 xét nghiệm dương tính, nhờ quét mã QR và truy vết Bluetooth bạn sẽ nhận được thông báo từ ứng dụng rằng bạn cần tự cách li ở nhà cho đến mấy giờ ngày nào. Thông tin cá nhân được bảo mật tuyệt đối, vì bạn hoàn toàn không biết F0 xuất hiện từ đâu, bạn chỉ cần biết tuân thủ đúng yêu cầu của chính phủ đối với bạn, rằng hãy ở nhà cho đến hết thời hạn. Từ đó, F0 cũng đỡ cảm thấy tội lỗi khi tâm lí họ không đủ ổn định hay không nhớ được hết những người họ đã tiếp xúc để thông báo và khai báo, vì không có khai báo nào cần được thực hiện cả :))
Một điều thú vị là khi bạn nhận được thông báo tự cách li của ứng dụng sẽ có tiếng ping. Gần đây nước Anh đã phải đối mặt với cơn gió mới mang tên pingdemic khi gần 700,000 người đã phải tự cách li ở nhà trong vòng 1 tuần vì họ nhận được thông báo này, làm xáo trộn một lượng công việc cực kì lớn. Từ đó, chính phủ thay đổi cách truy vết giảm từ tiếp xúc 5 ngày xuống còn 2 ngày, và con số 700,000 giảm xuống còn gần 400,000 người mỗi tuần.
Điều này vừa tránh việc có quá nhiều ứng dụng để người dân phải tải về và khó kiểm soát, đồng thời không phải sử dụng sức người để truy vết, từ đó giảm hẳn gánh nặng nguồn nhân lực xã hội.
3. F0 và F1 tự cách li tại nhà
Vì đa số mọi người dương tính Covid-19 đều tự khỏi, UK chỉ tiếp nhận bệnh nhân nặng vào bệnh viện và có số tổng đài riêng để người dân gọi đến khi bệnh nhân Covid-19 trở nặng với hướng dẫn và câu hỏi chi tiết. F0 và F1 với những triệu chứng thường gặp chỉ ở nhà và làm theo chỉ dẫn trong ứng dụng NHS COVID-19, rằng khi nào thì nên xét nghiệm hay khi nào thì hết hạn tự cách li. Ngoài việc làm giảm áp lực đáng kể cho NHS, điều này còn giúp ích rất nhiều cho dữ liệu thống kê – nguồn tài liệu quý giá cho những trường hợp tương tự có thể xảy đến trong tương lai.
4. Tự lấy mẫu xét nghiệm
Việc lấy mẫu xét nghiệm không cần đến sự hỗ trợ của bất kì ai mà do mỗi người dân tự thực hiện. NHS có video trên Youtube giới thiệu cực kì vô cùng là chi tiết việc người dân cần làm để thực hiện việc tự lấy mẫu.
Nếu bạn sử dụng kit xét nghiệm nhanh sẽ có video riêng. Kit xét nghiệm nhanh này được chính phủ gửi tận nhà miễn phí trong vòng 24 tiếng kể từ khi yêu cầu và mỗi lần yêu cầu bạn nhận được tận 7 kit. Sau khoảng 30 phút, bạn có thể điền kết quả vào ứng dụng và tiếp tục làm theo hướng dẫn. Nếu bạn thực hiện xét nghiệm RT-PCR, bạn cũng sẽ có video riêng. Khác biệt là, sau khi tự lấy mẫu, bạn sẽ cần phải gửi bưu điện mẫu đó đến phòng thí nghiệm và kết quả sẽ được trả về qua email và tin nhắn điện thoại. Toàn bộ quá trình hoàn toàn không mất phí và một lần nữa, không cần tiêu tốn lượng nhân lực khủng để làm những việc mà mỗi người đều có thể tự làm theo hướng dẫn.
5. Kiểm soát nhập cảnh có tổ chức
Thay vì chặn tuyệt đối việc nhập cảnh, UK chia các quốc gia trên thế giới làm 3 màu đèn giao thông: đỏ, vàng, xanh. Đối với cả 3 nhóm, trước khi nhập cảnh UK đều phải khai báo y tế trực tuyến để truy vết những người đi cùng chuyến bay và xét nghiệm RT-PCR âm tính trong vòng 72 tiếng tính từ thời điểm cất cánh của chuyến bay cuối cùng.
Nếu trong vòng 10 ngày trước khi nhập cảnh UK, bạn chỉ di chuyển trong những quốc gia màu xanh, bạn sẽ được nhập cảnh mà không cần phải tự cách li mặc định. Bạn vẫn cần thực hiện 1 lần xét nghiệm Covid RT-PCR vào ngày 2 tại UK. Kit xét nghiệm này bạn phải đặt mua từ trước khi nhập cảnh. Tất nhiên, nếu kết quả này dương tính, bạn sẽ phải tự cách li và sẽ có hướng dẫn cụ thể khi họ trả kết quả về email cho bạn.
Nếu trong vòng 10 ngày trước khi nhập cảnh UK bạn chỉ di chuyển trong những quốc gia màu vàng và xanh (bao gồm cả quá cảnh) sẽ có những quy định khác nhau cho những người đã và chưa tiêm đủ vaccine. Nếu bạn đã tiêm đủ vaccine qua 2 tuần tại EU (trừ Pháp), UK và Mĩ với các vaccine được UK chấp thuận (Pfizer, AZ, Moderna và Janssen), bạn sẽ được áp dụng quy định của các quốc gia màu xanh. Nếu bạn đã tiêm đủ vaccine qua 2 tuần nhưng ngoài những khu vực này, bạn vẫn không được áp dụng tiêu chuẩn của các quốc gia màu xanh mà bạn phải làm thêm xét nghiệm RT-PCR vào ngày 8 và tự cách li 10 ngày mặc định.
Nếu trong vòng 10 ngày trước khi nhập cảnh UK bạn có di chuyển qua quốc gia màu đỏ, bạn chỉ được phép nhập cảnh UK nếu bạn có quốc tịch hoặc quyền định cư. Các loại visa đều không được chấp thuận nhập cảnh trong trường hợp này. Nếu bạn được phép nhập cảnh, bạn cần cách li tại khách sạn 10 ngày, gói này bạn phải mua trước khi bay, đã bao gồm 2 lần xét nghiệp RT-PCR ngày 2 và ngày 8.
Những thông tin trên chỉ đúng ở thời điểm bài được viết. Mọi thông tin cần được cập nhật trên https://www.gov.uk/guidance/red-amber-and-green-list-rules-for-entering-england.
Nói đi cũng phải nói lại, tất cả những chiến lược mở cửa này chỉ thành công khi mỗi người dân đều có ý thức cao tuân thủ các quy định đã được đề ra. Nếu bạn được yêu cầu tự cách li mà bạn vẫn đi ăn đi uống lông bông, dù chưa chắc 100% bị công an bắt thì mọi chiến lược đề ra đều sẽ bị chậm trễ trong việc đưa cuộc sống trở lại thời 2019.
09.08.2021
Nếu bạn có điều kiện và yêu thích bài viết này, bạn có thể ủng hộ blog để mình tiếp tục duy trì phát triển chất lượng nội dung.